KLEEDKAMERHIËRARCHIE
Linke Lowietje vertelde het tijdens de persconferentie waarop hij de WK-selectie bekend maakte vrij onopvallend. Hij zou namelijk niet op de individuele keuzes ingaan (dus niets uitleggen over Cillessen en Flekken, niets over Gravenberch en Clasie, niets…)
Maar kort daarna ging hij volop in op de keuzes die hij WEL had gemaakt. De journalisten die hem met fluwelen handschoenen aanpakken, beloonde hij met “Goede vraag.” Valentijn Driessen zet hij altijd neerbuigend neer, met ‘ ik lees het negatieve verhaal al in dat krantje van jou.” Nu ben ik een AD-lezer, maar De Telegraaf geeft wel blijk van voetbalverstand, maar kan ook rancuneus zijn. Als Van Gaal faalt, slijpt Valentijn zijn keukenmes. Na de tweede wedstrijd had hij al een Zwitsers zakmes klaar om Van Gaal te fileren.
Over zijn keuze van Noah Lang, Frimpong en Xavi Simons vertelde de geprezen oefenmeester eigenlijk grote onzin. ,,Je hebt een groepje jonge spelers nodig dat de rest van de selectie scherp houdt. Die creatief zijn. Anders ontstaat er automatisch denken in de kleedkamer en dat mag nooit. Daarom heb je die jonkies nodig.”
Klinkklare onzin, want kleedkamerhiërarchie bestond, bestaat en zal Lowieke niet veranderen. Je hebt bij voetbal juist een grote portie automatisch denken nodig. Dat zijn de spelers die al jarenlang door het leveren van prestaties op het veld hun mond kunnen, mogen en moeten opentrekken. Die opstaan als het misgaat en hun ploeg door de ellende slepen.
Dat zijn niet de broekies die net om de hoek van de kleedkamerdeur komen kijken. Noa Lang (ex-Ajax) heeft internationaal nauwelijks iets gepresteerd dan een grote bek open- en een grote broek aantrekken. Dat is heel iets anders dan creatief zijn. Is er iemand die denkt dat Virgil van Dijk, Blind of Depay zich in Quatar werkelijk iets zullen aantrekken van wat een nu-nog-nobody zegt?
Xavi Simons komt net kijken, speelt leuk en enthousiast bij PSV en kan misschien af en toe lekker brainstormen met Gakpo, maar zal het automatisch denken in de Oranjekleedkamer niet doorbreken. Frimpong schijnt wel erg snel te zijn.
Het zal in Quatar net zo min gebeuren als Arjen Robben en Robin van Persie zich in Brazilië 2014 iets zouden hebben aangetrokken van wat Dirk Kuyt of Bruno Martins Indi tijdens de rust in de partij tegen Mexico zouden hebben opgemerkt.
Zouden Ronald Koeman en Ruud Gullit zich in Duitsland 1988 de les hebben laten lezen door Berry van Aerle en Adrie van Tiggelen?
Nog later terug: Cruyff, Neeskens en Van Hanegem hadden zich in 1974 echt niet druk gemaakt over wat Wim Rijsbergen en Theo de Jong in de kleedkamer zouden hebben gezegd over de na de rust te volgen tactiek tegen Duitsland. Over hiërarchie in die tijd gesproken: zelfs trainer bij de gratie van… Michels stond een treetje of wat lager dan het Oranjetrio.. Onzin Lowieke, Virgil van Dijk accepteert geen kritiek, zelfs niet als analyticus Van Basten hem na Ecuador slecht vindt spelen.
Kleedkamerhiërarchie geldt natuurlijk ook voor het amateurvoetbal. De vroegere leiders in het veld met een heroïsch rapport zijn ook in onze wijde omtrek bekend: John Blok (Scheveningen), Rinus Dijkhuizen en Lou Vos (’s-Gravenzandse SV), Nico de Roo (Duinoord), Cees IJspelder (DUNO), Kees de Groot (Die Haghe) de gebroeders De Ruiter (SVC’08), Piet en Leo Paauwe (Lyra), Leroy Smits (HVC’10), Floor Vijfhuizen (DSVP), Aadje Otto (Naaldwijk), Sjef de Poorter (DHC), Marko van der Knaap en René van Schie (Westlandia-zo)
Het rijtje kan onbeperkt worden aangevuld, want alle clubs hebben een pikorde in de kleedkamer, zelfs lagere elftallen.
Ik ken clubs waar trainers in de kleedkamer een praatje houden over de tactiek en de opstelling waarna de top-drie in de hiërarchie op weg van de kleedkamer naar het veld een andere oplossing afspreekt.
In september 2022 jl. schreef de AD-columnist Peter Visee het heel duidelijk neer: ‘Je kan buiten het veld bankdirecteur zijn, dat zegt niets over wie de baas in de ploeg is. Dat zijn altijd de jongens die het in het veld goed zagen, die voetbalintelligentie bezitten.’ Visee is voetbaltrainer en sportpsycholoog.
Heel lang geleden, als zestienjarig jongetje in de A-jeugd bij Zwaluwen meer dan normaal scorend, mocht ik een keer meedoen met het eerste van de Vlaardingse Vogels. Eigen voetbaltas mee: je had in die tijd nog je zelf betaalde shirt bij je. Toen ik binnenstapte, vroeg één van de grote jongens: ,,Wie ben jij?”. Ik noemde zachtjes mijn naam. ,,Nooit van gehoord. Ga daar maar zitten, in dat hoekje. Nee, daar…” Ik heb mijn mond niet meer opengedaan, in de laatste tien minuten mocht ik meedoen.
Na afloop zei de baas in de kleedkamer: ,,Nou, gewoon volgende week maar weer in A2, denk je niet?” Ik hield die middag niemand scherp, ik was helemaal niet creatief en mijn vertrouwen in mezelf was tot het nulpunt gedaald. Het heeft jaren geduurd, voordat je je eigen plaats op de ladder wist. Ik had in de eindexamenklas van HBS-A altijd mijn haantje-de-voorste-woordje klaar, maar toen in die kleedkamer zei ik niets.
Bij Ajax bepalen Tadic en Blind wat er gebeurt, niet Rensch, Klaassen of Taylor. De eerste twee worden altijd opgesteld, zelden vervangen, Tadic ging na zijn vervanging in de wedstrijd tegen Volendam trainersbewegingen langs de kant staan maken. Een grote Ajax-schok toen Blind er eindelijk naast werd gezet door Schreuder. Het gaat de man zijn kop kosten na de WK, als Papa Blind TD wordt. Lowieke blijft vasthouden aan zijn petekind, koos hij maar voor de snelheid en de inzet van Malacia. Onzin Lowieke.
Ook scheidsrechters weten wie hoog in de hiërarchie staat: die kunnen op het veld meer uitvreten en krijgen minder gele kaarten. Een speler uit de hiërarchie kan wat zeggen, een invallend jonkie krijgt meteen geel.
Björn Kuiper baarde tijdens het WK van 2018 juist opzien door de strijd aan te gaan met Rollebolleke Gijs Neymar. Hij durft nog steeds niet naar Brazilië op vakantie.
Het zijn de echt grote spelers die het aandurven de kat de bel aan te binden: bijvoorbeeld de vrije trap die Van Persie ooit van Pierre van Hooydonk in de Kuip stal. Nog jarenlang nam Van Hooydonk wraak als voetbalanalist. Maar Van Persie was een veel betere voetballer dan Pierre, die af en toe in blessuretijd bij Oranje mocht invallen.
Als je je als voetballer niet aan de hiërarchie houdt, krijg je de voetbalkous op je kop. Neem Kökçü die de Mexicaan Giminez al tijdens de uitwedstrijd tegen Lazio Roma uitfoeterde, toen hij de penalty nam die Slot voor de Turk geprogrammeerd had. Die Giminez durft voorlopig geen strafschop meer te nemen. Giminez probeerde het automatische Turkse denken te breken, dat werkt dus niet … Lowieke.
Als bij de WK Oranje een elfmeter krijgt, pakt Memphis, de nummer één in de hiërarchie de bal, terwijl hij zelf onderuit gehaald is, half geblesseerd is en Steven Berghuis een betere trap heeft. Het keffertje uit Rotterdam zal het niet wagen die strafschop op te eisen. Uit eerbied of angst voor de kleedkamerhiërarchie.
Daar helpt geen moedertje lief, Xavi Simons, Noa Lang of Jeremie Frimpong aan.
