Gedrag en uiterlijk
Er zijn in de afgelopen jaren scheidsrechters van divers pluimage op de Nederlandse velden verschenen die ieder, meestal door uiterlijk of geaardheid, niet de standaardnorm vertegenwoordigden. Elke vorm van afwijking moet echter steeds op zichzelf worden beoordeeld, daarnaast moet naar mijn mening steeds kwaliteit als parameter worden gebruikt! Enkele voorbeelden van scheidsrechters met een afwijkend uiterlijk zijn Ab Schuurmans uit Hilversum, die zich in de jaren 80/90 met haren en een baard als Jezus Christus over de velden bewoog, maar het op basis van zijn kwaliteiten toch schopte tot scheidsrechter Betaald Voetbal. John van Zweden (de behangkoning), die recht voor zijn raap en soms ook ongenuanceerd liet merken het niet zo nauw te nemen met de etiquette door na een wedstrijd de kantine van een amateurvereniging eigenhandig te verbouwen nadat bij terugkomst bij zijn auto bleek dat deze beschadigd was! Naar het oordeel van John veroorzaakt door aanhangers van de verliezende thuisclub! Over John van Zweden gaat ook het verhaal dat hij zichzelf gepresenteerd zou hebben als voetbalscheidsrechter acterend op het hoogste niveau, bij zijn vestiging in (Swansea) Engeland en al aangesteld was als scheidsrechter bij een profwedstrijd in één van de lagere leagues. De Engelse bond informeerde zekerheidshalve toch maar even bij de KNVB naar het niveau van John en kreeg daar te horen dat het niveau waarop hij acteerde niet de Hoofdklasse KNVB was, maar de toenmalige Hoofdklasse HVB (Haagse Voetbalbond)
Anders geaarden
Van een heel andere orde en zeker ook baanbrekend waren John Blankenstein en Ignace van Swieten, die voorvechters waren voor de homo-acceptatie door er ronduit voor uit te komen dat ze een andere geaardheid hadden. Twee toppers van scheidsrechters die veel voor de emancipatie van homo’s in de voetbalwereld hebben getracht te betekenen! Het klimaat was er echter nog niet rijp voor toentertijd en er werd verder ook niet over gesproken in de media, al heeft John Blankenstein het wel op de agenda van de internationale sportwereld willen zetten! Het heeft hem zelfs de aanstelling bij een grote Europacup wedstrijd gekost, de UEFA ontpopte zich als een ware Staphorster variant, kortom ‘normaal’ gedragen anders wegwezen!
Het vertonen van gedrag en geaardheid zijn twee totaal verschillende grootheden. Ik weet het, maar het gaat in dit verhaal om beeldvorming en het hieruit voortvloeiend resultaat.
Marcel van Ekelenburg
Vorige week zondag was ik bij een wedstrijd van Marcel van Ekelenburg tussen twee subtoppers in de Hoofdklasse, Quick Den Haag tegen De Dijk uit Amsterdam. Omdat Marcel een heel goede collega, daarnaast Facebook-vriend en naar mijn mening ook een goede scheidsrechter is, ben ik eens bij hem gaan kijken! Marcel is geen doorsnee-scheidsrechter, dat bleek in dit geval al weer snel!
Hij was met zijn warming-up bezig en begroette iedereen die hij kende hartelijk, onderwijl rekkend en strekkend en de spieren losgooiend. Omdat hij zeker in de regio West 2 een bekende scheidsrechter is, verbaast het vrijwel niemand rond het veld dat hij met korte mouwen en opzichtige tatoeages zijn warming-up en ook de hierop volgende wedstrijd afwikkelt. Zijn arbitrage tijdens deze wedstrijd was ook ‘bijzonder’ te noemen, waar andere scheidsrechters karrenvrachten gele en soms ook rode kaarten tonen aan ondeugende en zich niet gedragende spelers, omdat dit bijna voorschrift lijkt te zijn, doet Marcel deze zaken af met een vermanend woord en soms ook een kwinkslag. Wonderbaarlijk is het dan ook dat alle spelers zijn leiderschap accepteren op een manier die men zelden ziet op de Nederlandse velden. Bij een tackle in het strafschopgebied van De Dijk kijkt hij de speler van Quick, die (onterecht) schreeuwt om een strafschop, meewarig met zijn hand onder zijn kin aan en laat gewoon doorspelen.
Duikbril
Marcel heeft ooit bij een wedstrijd, waar hij, zoals ik mocht opmaken uit de foto’s uit de kleedkamer, met een duikbril op, het veld gekeurd. Dat dit gedrag niet echt gewaardeerd wordt door de KNVB mag duidelijk zijn, Marcel staat laatste in de ranking!
De aankomende generatie scheidsrechters, die waarschijnlijk ingegeven door de internationale eisen die gesteld worden aan scheidsrechters op topniveau, in een welhaast ‘Noord-Koreaanse mal’ worden geperst door de KNVB, geef ik het advies wel naar Marcel te gaan kijken, maar zijn gedrag niet te kopiëren omdat je voor een dergelijke stijl persoonlijkheid moet hebben, en niet te vergeten ook ervaring.
Afwijkend gedrag of een afwijkend uiterlijk maken het fluiten van wedstrijden er niet gemakkelijker op voor een scheidsrechter, omdat deze na afloop altijd wordt afgerekend op zijn prestaties en bij weerstandssituaties zal ook alles tegen je gebruikt worden. Omdat ik alleen deze wedstrijd heb bekeken, kan ik niet beoordelen wat Marcels prestaties in andere wedstrijden waren, maar ik schat in dat deze van eenzelfde kaliber waren. Soms onnavolgbaar en met als klap op de vuurpijl, het bedanken van het publiek na de wedstrijd na het noemen van de uitslag en het noemen van zijn naam door de omroeper! Op zijn Facebook-pagina beloofde Marcel de spelers vooraf een ‘feest van een wedstrijd’ als ze zich aan de regels zouden houden tijdens deze wedstrijd, en het werd een feestje waarbij 22 spelers, 2 assistenten en de scheidsrechter met NUL gegeven kaarten en lachende gezichten van het veld afstapten.
In Den Haag zeggen we dan ‘waar was dat feestje? Nou, hier was dat feestje!’
Simon Taal
© Haaglanden Voetbal