Onlangs overleed de beste doelman, die ADO Den Haag heeft gehad: Ton Thie. Voor GoudaSportstad.nl schreef Ton van Wieringen een fraai artikel over deze legendarische doelman uit Gouda.
Naast het gebruikelijke literatuuronderzoek, sprak Ton van Wieringen voor dit portret in maart 2021 met René Pas, Rob Eijsackers en Joop Korevaar
Tekst: Ton van Wieringen
De onlangs overleden Ton Thie groeide op in de Goudse Kadebuurt in de Rhijnvis Feithstraat en meldde zich op 5-jarige leeftijd bij Olympia. De talentvolle doelman speelde onder meer met Martin de Jager en Puck Noorlander in de A1.
Op 16-jarige leeftijd stond Thie twee keer in het doel van Olympia 1, waarna hij naar Excelsior in Rotterdam verhuisde. Daar kwam hij in contact met Bob Janse, destijds de beste Nederlandse keeperstrainer. Janse nam hem mee naar het Schiedamse Hermes DVS . Ton Thie stond daar twee tweede divisieseizoenen (1962-1964) onder de lat.
Happel en Mansveld
In 1964 kocht het Haagse ADO hem voor 100.000 gulden nadat hij was gescout door trainer Ernst Happel. Bij Hermes werd hij opgevolgd door een andere Gouwenaar: Leen Bezem. Stadgenoot Piet van Mullem kwam daarheen over van Sparta. Dick van Dijk droeg toen het shirt van de Schiedamse concurrent SVV. Thie bleef ADO, dat fuseerde met het Scheveningse Holland Sport en FC Den Haag werd, tot 1977 trouw. Na een korte concurrentiestrijd met Martin van Vianen werd en bleef Thie de vaste keeper. In totaal speelde hij ongeveer 500 wedstrijden voor de Haagse club, inclusief Europa Cup duels. Aad Mansveld, Theo van der Burch, Dojo Perazic, Lex Schoenmaker, Tscheu la Ling, Dick Advocaat, Joop Korevaar en Martin Jol waren enkele van zijn medespelers. Happel, Boskov en Jezek waren zijn trainers.
Twee keer ging de KNVB beker naar het Haagse Zuiderpark. In 1968 door met 2-1 van Ajax te winnen en in 1975 toen met 1-0 van FC Twente werd gewonnen.
ADO in de USA
In 1967 speelde Ton Thie met ADO als San Francisco Gales een serie wedstrijden in de Amerikaanse United Soccer Association. ,,Verreweg mijn mooiste voetbalreis,” liet rechtsbuiten René Pas later weten. Onvergetelijk!” Over vriend Mansveld zei Ton Thie: ,,Aad was impulsief en ik rustig. Haagse Bluf was van toepassing op hem. Wij vulden elkaar uitstekend aan en vonden elkaar blindelings. We zochten elkaar vaak op. Noem het een soort huwelijk, alleen ’s nachts zagen we elkaar niet.”
Doelman met kwaliteit
De boomlange keeper (1.91 m, 84 kg, schoenmaat 44 ½ ) kon in de dagbladen rekenen op veel bijval: sierlijk, bescheiden, zeer geconcentreerd, een echte Haagse held op het veld, iconisch, katachtige reflexen. In 2005 bij het 100-jarig bestaan van ADO werd hij door de club uitgeroepen tot beste doelman ooit. In Nederland destijds het best te vergelijken met PSV-goalie Jan van Beveren waar Ton veel waardering voor had. Met Eddy Pieters Graafland, Tonny van Leeuwen, Pim Doesburg, Jan Jongbloed, Piet Schrijvers, Van Beveren en Ton Thie beschikte Nederland over veel goede keepers in die tijd. Mede daardoor haalde Ton Thie nooit het Nederlands Elftal.
Dat zat hem dwars want hij had het bijzonder graag gewild. ,,Al was het maar één keer,” liet hij regelmatig weten. Thie was wel reserve bij het grote Oranje, speelde mee met Nederland B en andere vertegenwoordigende elftallen.
Angst
Voor sommige aanvallers had hij angst. Daarbij behoorden René van der Kerkhof en Nico Jansen die regelmatig met gestrekt been inkwamen. Thie, die vaak een gele trui en een witte broek droeg, was full-prof, maar deed er vaak wat naast. Hij studeerde voor opticien en drogist. Ook haalde hij in voetbaltijd zijn middenstandsdiploma en het trainersdiploma. Ook was hij uitvoerder bij een Haags aannemingsbedrijf dat sponsor was van ADO Den Haag. Zijn hobby’s waren jagen, vissen en cricket (bij Olympia).
Cruijff-doelpunt
Regelmatig verschijnt een fraai filmfragment op TV waar Thie niet graag aan werd herinnerd. Trouwens ook de Haagse fans niet. Cruijff scoorde met een krulbal als hij eigenlijk zijn kous wilde vastmaken, touwtje in de hand. De actie waarmee Thie het onheil probeerde te voorkomen, is even mooi als de goal zelf.
List
Bij penalties had Ton Thie (dikwijls) een speciale aanpak. ,,Wanneer het fluitje klonk, deed ik een stap naar links,” aldus de doelman. ,,Rechts ontstond dan een groot gat. De bal ging vaak naar dat gat waar ik dan heen dook. Zo pakte ik heel wat ballen. Bij de gemiddelde eredivisiespeler lukte dat, maar bij Cruijff en Van Hanegem hoefde ik dat niet te proberen.”
Clubtrouw en aanbiedingen
Dertien jaar (van 1964 tot 1977) verdedigde Ton Thie het doel van de Haagse club in het Zuiderpark. Was hij het daar nooit eens zat? Het antwoord is JA. Kon hij naar een andere betaald voetbalorganisatie? Het antwoord is weer JA. In 1968 liet hij zich op de transferlijst zetten. FC Twente met Gouwenaar Dick van Dijk in de gelederen, had belangstelling. De overgang ging echter niet door. ,,Clubs hebben weinig voor een keeper over,” liet Ton in de kranten weten. ,,Ik had middenvoor moeten worden.” Begin mei 1971, na zeven Haagse jaren, wilde hij weer weg. ,,Ik ben hier uitgekeken,” zei Ton. ,,Ik kan me niet meer ontwikkelen. Concurreren is er ook niet bij. Het plafond is bereikt. Mijn driejarig contract loopt af en ook de supporters zullen wel op me uitgekeken zijn. Met zo’n sterke defensie is waarmaken er niet bij. Ik ben een deel van het meubilair. Volgend seizoen hoop ik ergens anders te spelen, desnoods in het buitenland.”
Verbeterd contract
Eind mei tekenden Aad Mansveld en hij een verbeterd contract voor vijf jaar bij fusieclub FC Den Haag. Manager Eddie Hartman was over de brug gekomen. In april 1974 toonde het Belgische Beerschot echter interesse en in juni 1974 sprak Ajax-manager Hans Kraay sr met Thie. Omdat FC Den Haag acht ton vroeg voor de sluitpost, ging ook deze transfer niet door. Ook een ruil van Thie voor de Ajacieden Arnold Mühren en Stefenhagen haalde het niet. In 1974 ontving Ton de Eddie Pieters Graafland Trofee voor uitblinkende keepers. Cruijffs schoonvader Cor Coster meldde dat er aanbiedingen voor Thie waren uit Frankrijk en Spanje. Tot een vereenkomst kwam het (weer) niet.
Blessures
Toen hij vijftien jaar actief was, klaagde hij soms over pijn in de rug. ,,Met een injectie gaat het dan weer beter,” legde Thie uit. ,,Jarenlang vallen, springen, rennen, stompen in regen en wind, in de blubber en op keiharde velden gaat je niet in de kouwe kleren zitten. Keepen is ook meedenken en meevoelen. In vijftien jaar was ik nooit ernstig geblesseerd. Een paar lichte hersenschuddingen en enkele flinke tikken, daar bleef het bij. Na een botsing met stadgenoot Dick van Dijk in Enschede werd ik met een hersenschudding per ambulance naar Gouda gebracht. Het viel mee. Nooit wat gebroken.”
Bougie
Aan humor geen gebrek. Toen Ton een bougie hard tegen zijn hoofd kreeg van achter het doel, keerde hij zich om en vroeg de tribune: ,,Komt er nog een auto achteraan? Thie was weinig geblesseerd maar in 1976 was het wel echt raak. Een ernstige liesblessure maakte spelen onmogelijk. ,,Ik had bijdehanter moeten zijn en meer rust moeten nemen,” zei hij. ,,Op mijn vijftiende was ik al leerling-prof dus ik stond al 16 jaar tussen de palen.” Thie bezocht veel specialisten en fysiotherapeuten, maar zonder resultaat. Ook een operatie in Voorburg wierp geen vruchten af. Zijn comeback was niet bemoedigend. ,,Ik ben nu overal geweest,” liet hij weten. ,,Alleen nog niet bij gebedsgenezer Johan Maasbach. Maar daar zie ik geen heil in. Ik ben niet gelovig en dan redt die Maasbach het ook niet.” Een hormoonkuur volgde hij wel. Toen echter zijn haar begon uit te vallen, stopte hij na veertien dagen met die kuur. Zijn laatste optreden was tijdens FC Den Haag – AZ (2-1) op 12 december 1976.
Afgekeurd
FC Den Haag wilde hem na afkeuring een ton meegeven, maar Thie meende recht te hebben op drie ton. Hierdoor ontstond een conflict. In oktober 1978 kreeg hij drie ton uitgekeerd van verzekeringsmaatschappij Lloyds. Afscheid van FC Den Haag nam Thie op 27 juli 1977 in de rust van FC Den Haag – Slovan Bratislava. Met zoon Steve – uit zijn eerste huwelijk met Ada – aan de hand wandelde hij langs de tribunes in het Zuiderpark. Het afscheidscadeau: tuinstoelen en een parasol. De club bood hem een bestuursfunctie aan, maar daar ging de doelman niet op in. Wel ging hij de keepers trainen en scouten voor FC Den Haag. Thie ontdekte zo doelman Dido Havenaar in Waddinxveen.
Olympia
Op 3 december 1979 verdedigde Thie het doel van zijn oude club Olympia tegen Papendrecht. Tegen het Gorinchemse Unitas was vaste keeper Koos van Elleswijk geblesseerd geraakt en brak invaller John Ruiter een been. Trainer Berry Janse haalde toen Ton Thie terug. Ton vertelde toen: ,,Mijn zoon Steve speelde daar bij de pupillen dus ik kwam nog regelmatig aan de Bodegraafsestraatweg. Weigeren kwam niet in me op; ik wou wat voor de club doen. Een succes werd het niet. We verloren met 2-3 en bij twee tegengoals ging ik niet vrijuit. Ton Thie was ook nog actief als trainer van GSV in Gouda.
Zwembad De Tobbe
Van 1978 tot 1996 was Ton Thie werkzaam in het Goudse Zwembad De Tobbe. Hij had daar het beheer van de horeca. Hier ontmoette hij DONK – waterpolospeelster Sonja Rook. Vaak schonk hij de wedstrijdbal aan DONK. Toen de zaken in 1996 slechter gingen, zette hij een punt achter zijn horecawerkzaamheden en ging hij met zijn Sonja op vakantie naar Gambia.
Het kleine landje, een natuurparadijs, in West-Afrika nabij Senegal trok het paar zo aan dat ze er bleven wonen. De economie aldaar behoort tot de zwakste van de wereld. 60% van de twee miljoen inwoners leeft onder de armoedegrens. In het warme, subtropische klimaat had Thie minder last van fysieke ongemakken. Nederland hoefde voor hem niet meer: ,,Al die regeltjes. Ander zorgstelsel, nieuwe belastingen enz. Hoe langer je weg bent, hoe moeilijker het is om terug te keren. Om luxe gaf ik al niet. Ik heb niets met auto’s. Ik loop altijd in korte broek en op slippers. Eten? Zelf groente verbouwen en een visje vangen. En uitkijken voor malaria in het natte seizoen.” De Thie’s rolden als vanzelf de ontwikkelingshulp in. Nederlanders begonnen geld te geven waarmee kinderen geholpen konden worden. Voor vijftig euro konden er twee een heel jaar naar school. Het gaf het paar veel voldoening. Het lekte in Gambia uit dat Ton voetballer was geweest en dat schiep een band. Aan ballen was een groot gebrek. De oud-keeper repareerde er veel en zorgde ervoor dat de KNVB tien Nike-ballen schonk. In een interview met de Haagsche Courant (mei 2004) liet hij blijken dat de slechte prestaties van ADO hem aan het hart gingen. Met Nederlands sponsorgeld liet Ton Thie twee diepe waterputten met semi-automatische touwpompen aanleggen. Toen die klaar waren, liep het dorp uit, vol dankbaarheid.
René Pas
René Pas zocht hem op in 2010. ,, Ik zat toen niet lekker in mijn vel. Ton woonde ver weg van de toeristencentra, in de bush bush dus”, aldus Pas, die deel uitmaakt van de ledenraad van ADO Den Haag. ,,Je kon er alleen komen na een soort safari over onverharde wegen vol kuilen en hobbels. Problemen met water en elektra. Vroeger was hij bij ADO al een Einzelgänger en dat was hij nog steeds. In zijn huis slechts één foto die herinnerde aan de roemruchte voetbaltijd. Hij had daar een heel relaxed leventje. Dankzij hem heb ik daar een hele leuke tijd gehad. Lekker eten en drinken, muziek, dansen, echt top. Ik kwam helemaal bij. Zo zie je dat het ADO-gevoel iets magisch is, iets dat nooit verdwijnt. Na 2010 had ik echter geen contact meer met hem.” Pas meldt dit in zijn en Theo van der Burchs boek ‘Zwikken met Happel’, verrukkelijke verhalen uit de oude ADO-tijd. Medespeler Joop Korevaar zag Ton Thie en Sonja voor het laatst toen ze rond 2004 bij hem op visite kwamen in Schoonhoven. Daarna had oud-Gouwenaar Joop geen contact meer met zijn vroegere vriend.”
Jozef en Maria
Dat waren de bijnamen van Ton en Sonja in Gambia. Bij gebrek aan straatnamen en huisnummers moest je bij een barretje naar Jozef en Maria vragen. Een kind van de barhouder bracht je dan naar Sonja en populaire Ton. Dit leuke verhaal komt van Rob Eijsakkers.
Ton Thie was goede maatjes met Rob Eijsackers. ADO-supporter en Hagenees Rob Eijsakkers die nu in Leiderdorp woont, is een keer of twintig met zijn vrouw naar Gambia geweest. Ook hem beviel het Afrikaanse land goed. ,,De eerste keer nam ik de ballen van de KNVB mee voor Ton en voor de voetbalgekke Gambianen. Zo kreeg ik contact met Ton en Sonja. Ton wilde graag elke week de Nederlandse voetbaluitslagen hebben en die gaf ik hem door, ondanks de toen slechte telefoonverbinding. Ik merkte dat hij het in Afrika bijzonder goed naar zijn zin had en dat hij heel graag over voetbal sprak. Aan mij had hij een goede. We konden goed met elkaar opschieten. Ton is daar een keer of vier verhuisd tot hij zijn favoriete compound had gevonden. Wanneer het stel in Nederland was, en dat gebeurde nogal eens, dan logeerden ze vaak bij ons in Leiderdorp. Ik bracht hem dan overal heen. Erg leuk. Ook in Gambia hadden we veel contact. Twee jaar geleden zag ik Ton en Sonja voor het laatst. Ton en ik praatten nog enthousiast over voetbal, want die sport liet hij niet los. Korte tijd later zijn ze definitief teruggegaan naar Nederland omdat Ton aan een ernstige ziekte leed en in Nederland wilde worden behandeld.”
Overleden
Vrienden, kennissen en zelfs familieleden moesten in de krant lezen dat Thie op 25 februari 2021 was overleden. Er was voor hen geen mogelijkheid tot condoleren, rouwkaarten werden niet verstuurd en er stonden geen overlijdensadvertenties in de kranten. ,,Voor ons moeilijk te begrijpen,” aldus René Pas. ,,We hadden Ton de laatste eer willen bewijzen maar kregen die gelegenheid niet. Bij diverse oud-spelers van ADO heb ik aan het graf gesproken. Ik vind dat dat een toegevoegde waarde heeft. Bij Ton had ik dat ook willen doen. Als topkeeper en goed mens verdiende hij dit. Bovendien hadden we Ton tijdens zijn zware ziekte wel een hart onder de riem willen steken. Hem en Sonja willen steunen in deze lastige tijd.”
Ook Rob Eijsackers vindt het moeilijk dat het op deze manier is gegaan. ,,Ik begrijp dat het in verband met corona niet mogelijk is om veel mensen bij een uitvaart te ontvangen. Maar er was best wat mogelijk geweest bijvoorbeeld condoleren en het aanbieden van bloemen. Ton heeft me eens verteld dat hij zijn as wilde laten uitstrooien in Gambia. De vraag is of dit is gebeurd. Waar is hij begraven of gecremeerd? We weten het niet.”
Omdat Sonja in Amsterdam woont, is Ton Thie waarschijnlijk in de hoofdstad begraven of gecremeerd. Sonja Rook werd om een uitleg gevraagd, maar zij reageerde niet.
Bron: GoudaSportstad.nl
