Wat maakte dat Haagse voetbal van vroeger nou zo bijzonder? Hoezo verschilde het van het voetbal op andere plekken in Nederland? Waarom was het zo onvoorstelbaar uniek? Simpel: omdat er een ideale verhouding was tussen prestatie en plezier. Dat klinkt als een dooddoener, maar is dat niet.
Hoe voor de hand liggend is het om de balans te laten doorslaan naar óf alleen presteren óf alleen plezier. Maar nee, wij in Den Haag slaagden er in de tweede helft van de vorige eeuw voortdurend in om van beide componenten evenveel te genieten.
Noem het psychologie van de koude grond, noem het gelul van een dronken aardbei, be my guest. Want ga je eigen voetbalhistorie maar na. Speelde je jarenlang in het eerste elftal in de top van de KNVB of was je misschien wel (semi-)prof? Was je zo goed dat je honderden wedstrijden op zaterdag of zondag om twee uur of half drie speelde op fraaie kort geschoren biljartlakens voor honderden, misschien wel duizenden toeschouwers en in een geheel door de club verzorgd, gewassen en betaald tenue inclusief schoenen? Of voetbalde je in de HVB, in het zesde of twaalfde elftal van je club, ’s ochtends vroeg op mistige achterafveldjes, soms zonder doelnetten en hoekvlaggen, in je eigen al behoorlijk verschoten shirtje, op schoenen met kale harde neuzen en met een bal die je beter niet kon koppen omdat je dan een week plat moest met een koud washandje op je voorhoofd?
Bij de foto’s: Hoog of laag, het eerste of het zoveelste elftal, KNVB of HVB, iedereen in het Haagse voetbal genoot er evenveel van, elk weekend weer.
Het maakte geen ene reet uit, om het maar eens in plat Haags te verwoorden. Je had, waar dan ook en tegen wie dan ook, een heerlijke ochtend of middag. Natuurlijk, je wilde winnen, want je was sportman. Maar je verloor ook regelmatig. En had je daar dan de tering over in? Nou en of. Maar duurde dat lang? Nee, natuurlijk niet. Want die tweemaal driekwartier waren elke seconde een beleving geweest, elk moment was je betoverd door de magie die zelf voetballen heet. Waarvoor je na afloop nog eens extra werd beloond met de fameuze derde helft. De derde helft, jazeker, de derde helft is een Haagse uitvinding. Die tot op de dag van vandaag gelukkig nog steeds in diverse kleedkamers en kantines in ere wordt gehouden, al is het aantal clubs en voetballers sterk uitgedund.
Even terug naar het unieke van het Haagse voetbal. Ik heb in mijn betere jaren ook honderden wedstrijden gevoetbald buiten onze stadsgrenzen. Of het nou bij SVV in Schiedam, Go Ahead in Deventer, Blauw Wit in Amsterdam, Elinkwijk in Utrecht, FC Den Bosch en zelfs Roda JC in het krankzinnig verre Limbabwe was, of noem al die clubs in den lande maar op, het ging toch altijd vooral om de prestatie. En zelden ook om het plezier en de gezelligheid na afloop. Dat was toch iets echt Haags.
O ja, er zullen vast lezers zijn die een andere mening zijn toegedaan. Prima, ze gaan hun gang maar. En ik weet ook wel dat mijn bewering nooit met succes voor een rechter kan worden verdedigd, het is puur mijn gevoel, mijn intuïtie. Maar wél gebaseerd op ervaring. Op meer dan een halve eeuw rondlopen in het Haagse voetbal. Op kijken, luisteren en begrijpen wat de Haagse voetballer bezighield. En bezielde. Want daar ging het natuurlijk eerst en vooral om: bezieling. Je hele hebben en houwen meenemen naar die anderhalf uur inspanning binnen de lijnen. Gevolgd door minstens zoveel tijd aan ontspanning erbuiten en erna. Wat dat betreft hulde voor de Haagse (Rijswijkse) voetbalvereniging NIVO, die bestond van augustus 1959 tot juni 1998. Die vier letters waren namelijk de afkorting van Na Inspanning Volgt Ontspanning.
Tot slot een verontschuldiging. En een beetje gif. Want ook deze aflevering is natuurlijk een Blikkie Terug met leuke nostalgische plaatjes en praatjes. Maar vooral toch een column met iets wat je een mening zou mogen noemen. Ik kan me namelijk erg kwaad maken op ex-voetballers die vroeger zogenaamd ‘hoog’ hebben gespeeld en die neerkijken op voetballers die wat minder waren. Dat is namelijk pure onzin en buitengewoon beledigend. Iedereen die ooit in het Haagse voetbal actief is geweest, is van even grote waarde. Nee, ik ben niet van die PVDA-, SP- of GroenLinks-onzin dat alle mensen gelijk zijn, want geen mens op aarde is hetzelfde als een ander. Maar de beleving van het Haagse voetbal, die is, hoe hoog of laag en hoe lang je waar dan ook hebt gespeeld, voor iedereen gelijk. Wij met z’n allen wáren het Haagse voetbal, wij genoten er allemaal evenveel van. Ons voetbal en alles eromheen was het mooiste van heel Nederland. Einde discussie.
Chris Willemsen is schrijver van onder meer het standaardwerk Blikkie Terug, Haagse voetbalcultuur van toen, zie de Webshop van Uitgeverij NSC (www.nscboeken.nl).
(Wordt vervolgd)
© Haaglanden Voetbal
